«Χαίρομαι που είσαι τόσο βέβαιος», μου είπε ένας συνάδελφος, όταν έμαθε ότι επρόκειτο να επιχειρηματολογήσω υπέρ των έντυπων μέσων στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους. Πράγματι, κατά τη διάρκεια προηγούμενων συζητήσεών μου με νέους ανθρώπους, ανακάλυψα πολύ λίγους που διαβάζουν εφημερίδες. Η δε Amazon ανακοίνωσε τον Ιούλιο ότι τα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή πραγματοποιούν πλέον περισσότερες πωλήσεις από τα αντίστοιχα σε έντυπη. Η αποστολή μου έμοιαζε ακατόρθωτη.
Αναμφίβολα, τα έντυπα μέσα δεν έχουν πεθάνει. Καθώς ταξίδευα προς τη Σκοτία με τρένο, ανάμεσα στους συνεπιβάτες μου ήταν εξίσου πολλοί εκείνοι που διάβαζαν εφημερίδες και βιβλία με όσους ήταν απασχολημένοι με τους φορητούς υπολογιστές τους και τις συσκευές iPad. Βεβαίως, ο τίτλος της διάλεξής μου - «Τα έντυπα μέσα έχουν πεθάνει»- πρέπει να διαβαστεί με συγκεκριμένο τρόπο. Το νόημά του είναι το εξής: Τα έντυπα μέσα θα πεθάνουν μόλις εμείς, οι νυν φοιτητές, πάρουμε τη σκυτάλη από εσάς, τους παλιότερους.
Σε επαγγελματικό επίπεδο, το θέμα αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία για εμένα. Στους Financial Times, υπάρχει η πίστη ότι μπορούν να ευδοκιμήσουν σε κάθε μέσο. Άλλωστε, είμαστε ένας από τους λίγους ειδησεογραφικούς οργανισμούς που έχουν επιβάλει με επιτυχία χρεώσεις στις διαδικτυακές μας υπηρεσίες.
Διαβάζω και αγαπώ
Προσωπικά, αν και περνώ πολλές ώρες της μέρας στο Internet και τις κάθε είδους ηλεκτρονικές συσκευές, θα διαβάζω και θα αγαπώ τα βιβλία και τις εφημερίδες για όσο υπάρχουν. Το ερώτημα, όμως, είναι εάν θα επιβιώσουν.
Ας κάνουμε ένα πείραμα. Ας υποθέσουμε ότι ζούμε σε ένα κόσμο στον οποίο τα έντυπα μέσα δεν υπήρξαν ποτέ και το μόνο που διαθέταμε ήταν υπολογιστές και οι διάδοχοί τους. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα υπήρχε σίγουρα κάποιος ευρηματικός άνθρωπος, ο οποίος θα μας έλεγε: «Έχω μια καλή ιδέα. Ας τυπώσουμε!».
Ας φανταστούμε, στη συνέχεια, τη διαφημιστική καμπάνια που θα ακολουθούσε: «Κουραστήκατε από την πληθώρα των φορτιστών; Βαρεθήκατε τα βύσματα που ταιριάζουν στις πρίζες του Σαν Ντιέγκο, όχι όμως και σε εκείνες του Σίδνεϊ; Τρέμετε τη στιγμή που θα ακουστεί ένα μπιπ, το οποίο σας προειδοποιεί ότι η οθόνη σας θα μαυρίσει;».
«Ε, λοιπόν, πείτε αντίο στη μιζέρια των φορτιστών. Καλωσήλθατε στον κόσμο των έντυπων μέσων, στα βιβλία με σελίδες που μπορείτε να γυρίσετε, στις εφημερίδες τις οποίες μπορείτε να ξεφυλλίσετε - σε ένα κόσμο όπου η ευχαρίστηση του διαβάσματος ποτέ δεν κλείνει. Βάλτε το βιβλίο σας σε ένα ράφι. Χώστε την εφημερίδα σας σε ένα συρτάρι.
Βγάλτε τα ύστερα από μία εβδομάδα ή ύστερα από 100 χρόνια. Θα είναι εκεί, έτοιμα να διαβαστούν. Δεν θα πιστεύετε στα μάτια σας με την ταχύτητα κατεβάσματος που έχουν τα έντυπα μέσα - είναι μηδενική.
Το έντυπο είναι πάντοτε εκεί!». «Τι θα συμβεί εάν σας πέσει το βιβλίο σε ένα βράχο στην παραλία; Δεν τρέχει τίποτα. Κι αν πέσει η εφημερίδα στην πισίνα; Δεν είναι καλή ιδέα, αλλά πάλι δεν θα έρθει η συντέλεια του κόσμου. Εάν όμως πέσει η ηλεκτρονική σας συσκευή κάπου εκεί; Ούτε να το σκέφτεστε τι θα γίνει».
Πλεονεκτήματα
Είναι σίγουρο ότι ορισμένα από αυτά τα πλεονεκτήματα των έντυπων μέσων θα εξαφανιστούν με την πάροδο του χρόνου. Όμως, υπάρχουν και άλλα. Είναι αλώβητα σε ιούς, χάκερ και άλλους ηλεκτρονικούς εισβολείς. Δεν θα καταστούν μη προσπελάσιμα όταν αλλάξει η τεχνολογία.
Από την πλευρά του, ο ψηφιακός κόσμος προσφέρει επίσης πλεονεκτήματα: Αρθρα που σου επιτρέπουν να ανατρέξεις άμεσα στις πηγές, δυνατότητα διάδοσης των γνώσεων και επικοινωνίας με φίλους και συνεργάτες. Δεν γνωρίζουμε, όμως, πόσα από τα ψηφιακά δεδομένα θα εξαφανιστούν στο μέλλον. Τα βιβλία έχουν περάσει με επιτυχία αυτό το τεστ εδώ και αιώνες.
Ένας από τους υπέρμαχους των νέων τεχνολογιών, ο Τζεφ Τζάρβις, δήλωσε ότι «η εκτύπωση είναι το νεκροταφείο των λέξεων». Όχι, βέβαια.
Η εντύπωση είναι ο τόπος όπου ζει η ιστορία μας. Οι δε φοιτητές του Σαν Άντριους αποφάνθηκαν, με ψήφους 102 έναντι 10, ότι τα έντυπα μέσα δεν έχουν πεθάνει.
ημερησία
