Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

Δημοσιογράφος σε κανάλι του Βερολίνου "τα κάνει όλα μόνη της"


Στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό του Βερολίνου TV Berlin η παρουσιάστρια των ειδήσεων τα κάνει όλα μόνη της. Διαβάζει τις ειδήσεις και με το δάχτυλο από κάτω από το τραπέζι πατάει ένα κουμπί κι επιλέγει ποια κάμερα θέλει να την τραβάει. Οι λήψεις είναι καθορισμένες ηλεκτρονικά. Δεν υπάρχει καμεραμάν, ηχολήπτης ούτε κάποιος στο κοντρόλ. Ολα γίνονται αυτόματα. Μοιάζει με σκηνή βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας και αποτελεί τον εφιάλτη του μέσου δημοσιογράφου. Ο παχουλός διευθύνων σύμβουλος του σταθμού, Εγκον Χούσιτ, επιμένει ότι δεν πλήττεται η αγορά εργασίας με αυτόν τον τρόπο. Κι όμως, σε πολλά Mέσα Eνημέρωσης στη Γερμανία, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, οι δημοσιογράφοι είναι από τα πρώτα μεγάλα θύματα της οικονομικής κρίσης.

Στο πλαίσιο αυτό, αναζητούνται λύσεις και οι δημοσιογράφοι καλούνται να επεξεργαστούν τρόπους επαγγελματικής επιβίωσης χωρίς να θυσιάσουν την ποιότητα της δουλειάς τους. Υπό αυτό το πρίσμα, έχουν ενδιαφέρον δύο θετικά παραδείγματα εντύπων, αλλά και το προαναφερθέν εφιαλτικό σενάριο στο τηλεοπτικό τοπίο, όπως αυτό διαμορφώνεται στη Γερμανία.

Η εφημερίδα taz, μια γερμανική εκδοχή της Liberation, ανήκει στους αναγνώστες της. Κάθε μέτοχος δεν επιτρέπεται να έχει παραπάνω από μία ψήφο στη γενική συνέλευση της εταιρείας όσες μετοχές κι αν διαθέτει, προκειμένου να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία της. Στο πλαίσιο συγκέντρωσης πόρων εκτός από την εφημερίδα και το site στο Ιντερνετ, το έντυπο διαθέτει ένα κατάστημα με αντικείμενα που φέρουν το λογότυπο της taz και καφενείο κάτω από τα γραφεία της στην οδό Rudi Dutschke, δίπλα από τον μεγάλο εχθρό της, την ταμπλόιντ Bild. Επιπλέον, διοργανώνει εξειδικευμένα ταξίδια με ιδιαίτερο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον σε όλο τον κόσμο και με επικεφαλής του γκρουπ τους ανταποκριτές της εφημερίδας σε κάθε χώρα. Ο επικεφαλής του τμήματος διεθνών ειδήσεων, Γκέοργκ Μπάλτισεν, είναι πολύ χαρούμενος. Σε λίγες μέρες θα ξεναγήσει μια ομάδα 15 ευαισθητοποιημένων ταξιδιωτών στην Ιερουσαλήμ, μια πόλη στην οποία υπήρξε ανταποκριτής της taz για πολλά χρόνια.

Στο περιοδικό Spiegel, πάνω από 50% των μετοχών ανήκουν στους εργαζομένους, γεγονός που τους παρέχει ταυτόχρονα ένα κίνητρο αλλά και αυξημένη ευθύνη να τελειοποιήσουν το προϊόν τους. Στον τελευταίο όροφο του κτιρίου, που έχει θέα όλο το Αμβούργο και βρίσκεται σχεδόν απέναντι από την εφημερίδα Zeit, ο Μάνφρεντ Ερτελ, συντάκτης των περισσότερων αφιερωμάτων του Spiegel στην ελληνική οικονομική κρίση, παραδέχεται μετά μια σύντομη εισαγωγή στην ιστορία της θρυλικής πολιτικής επιθεώρησης ότι το ύφος γραφής έχει αλλάξει. Είναι πιο ελαφρύ και βασίζεται στις εικόνες. «Αποφεύγουμε για παράδειγμα να γράφουμε ο τάδε λέει ή δηλώνει, αλλά ουρλιάζει, ξεφυσάει, ψιθυρίζει», εξηγεί. Πολλοί θεωρούν ότι το Spiegel έχει χάσει την παραδοσιακή του σοβαρότητα, αλλά η κυκλοφορία του αψηφά την κρίση και παραμένει σταθερή. Τα ανταγωνιστικά περιοδικά Stern και Focus χάνουν διαρκώς αναγνώστες, τη στιγμή που το Spiegel φτάνει τα 5 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.

Δεν είναι άσχετο το γεγονός πως μια ομάδα 80 δημοσιογράφων ασχολείται αποκλειστικά με τη διασταύρωση στοιχείων, το επονομαζόμενο fact checking. Για τις ανάγκες του τελευταίου του ρεπορτάζ για την Ελλάδα ο Ερτελ αναγκάστηκε να μεταβεί στη Μύκονο και να επισκεφθεί το Nammos στην Ψαρού για να ερευνήσει από κοντά μία από τις πιο κραυγαλέες υποθέσεις φοροδιαφυγής στη χώρα μας. Η δημοσιογραφία είναι σκληρή δουλειά και κάποιος «τυχερός» πρέπει να την κάνει.
kathimerini